Fourteens: school vol vernieuwing

Waarom doen scholen wat ze doen, en kan het ook beter? Kort gezegd was dat de vraag die dinsdagavond centraal stond tijdens de officiële opening van Fourteens in Beverwijk, een school binnen een school waar onderwijs wordt gegeven aan kinderen van 10 tot 14 jaar.

,,Hallo, komt u voor de opening? Die kant op graag, naar de ballonnen toe.’’

Een jongen en meisje van een jaar of twaalf delen plattegrondjes van het Castor College – tot voor kort Kennemer College – uit aan toestromende belangstellenden en wijzen hen de weg naar de ingang van Fourteens aan de zijkant van het schoolgebouw.

Dromen
Op de muur boven de deur prijkt de naam van de school in groene graffitiletters, te midden van een zuurstokroze vlak. Bij de ingang staat een breeduit lachende Wiske Ruijgrok, directeur van Fourteens en docent Nederlands. Vijf jaar geleden was ze lid van de werkgroep die een start maakte met ’dromen’ over een vernieuwd onderwijsprogramma.

Inmiddels heeft Fourteens de eerste twee lesjaren erop zitten. Maar van een feestelijke opening kwam het vanwege de pandemie niet. Dus gebeurde dat dinsdag in de vorm van een aantal workshops voor ouders, bestuurders, onderwijspersoneel en andere belangstellenden. Maar niet voordat zij een dosis inspiratie toegediend hadden gekregen in de aula van het schoolgebouw.

Daar schudde Claire Boonsta, oprichter van de stichting Operation Education, haar toehoorders wakker door vraagtekens te zetten bij zo’n beetje alles wat ’we’ als maatschappij als normaal zijn gaan beschouwen in het onderwijs. Zomervakanties, eindexamens, klaslokalen, tien-minutengesprekken, lessen van vijftig minuten, cijfers, vakken, de onderwijsinspectie, de Cito-toets – waarom hebben we dit eigenlijk zo ingericht?

,,We hebben een systeem gecreëerd waarin we mensen zijn gaan zien als machines die te optimaliseren zijn. En als het even niet goed gaat, dan sturen we bij. Maar we zijn geen machines, we zijn levende wezens en onderdeel van het leven op aarde. We zijn niet van nature in hokjes ingedeeld.’’

Zorgwekkend
Met de natuurlijke bravoure van een stand-up comedian wandelt Boonstra heen en weer tussen haar publiek terwijl ze haar verhaal doet. En hoewel er hier en daar best wat te lachen valt, is haar onderliggende boodschap zorgwekkend: het huidige schoolsysteem is – alle goede intenties ten spijt – voor een grote groep kinderen niet het beste, volgens haar.

,,Adriaan de Groot bedacht de Cito-toets. Hij vond het handig om mensen in bepaalde vakjes in te delen en ontwierp een eigen sorteermachine. Maar die test zegt niks over de ontwikkeling van een kind. Het zegt alleen iets over waar het kind staat in dat jaar ten opzichte van de rest’’, aldus Boonstra.

Advies